Devlet dediğimiz kurumda tüm işleyiş; Anayasa, yasa, tüzük ve yönetmelikler çerçevesinde yürür! Devlet değimiz kurumda; Anayasa, yasa, tüzük ve yönetmeliklere aykırı bir işlem yapılamaz! Böyle bir durumda, hukuk devletinin gereği, buna vesile olan kişi ve kurumlar kendisini adaletin karşısında bulacaktır!.
Devlete bağlı tüm kurum ve kuruluşlar, Anayasa ve yasaların uygulanması çerçevesinde, yönetmelikler yayınlamak zorundadır! Aksi halde, taşrada yasayı uygulayamazsınız!. Böyle bir durumda vatandaş çok zor durumda kalır!. Vatandaşın işleri yürümez, aksar ve arızalar çıkar!. Tabii ki böyle bir gelişme akabinde vatandaş devletine güveni zedelenecek ve küsecektir!.
Devletin işleyişi ve vatandaşların da işlerinin seri ve kolay bir şekilde yürütülmesi zaviyesinden; Anayasa, yasa, tüzük ve yönetmelik nedir, kabaca izah etmeye çalışalım!. Bu zincirden birinde arıza çıktığı zaman, vatandaşları işlerin seri olarak görülmesi zaviyesinden, işler düzgün yürümeyecektir!. Dolaylı olarak devlet sanki vatandaşına zulüm ediyormuş şeklinde algılanacaktır! Devletin hiçbir kurum ve kuruluşundaki memurun böyle bir yetkisi ve haddi olamaz!. Vatandaşın devletine karşı güveni sekteye uğratacak girişimlere asla izin verilmemelidir!.
Anayasa; Ülke üzerindeki egemenlik haklarının kullanım yetkisinin içeriğinde belirtildiği şekliyle devlete verildiğini belirleyen toplumsal sözleşmedir! Diğer bütün hukuki kurallardan ve yapılardan üstündür! Hiçbir kanun ve yapı anayasaya aykırı olamaz! Toplumsal bir sözleşme niteliği taşır! Devlet faaliyetleri ve oluşum biçimini düzenleyen yasa metnidir!.
Anayasa; Toplumların ülke üzerindeki egemenlik haklarının, bireylerin temel haklarının hangi koşullar altında devlet tarafından kullanılabileceğini belirleyen temel yasalardır! Devletin temel kurumlarının nasıl işleyeceğini belirler!
Anayasa; Hukuk sisteminin iskeletini oluşturması yanında, bütün bir devlet teşkilatının temel kuruluşunu sağlar! Bu şekliyle de ekonomi, eğitim, siyaset, çalışma vb. gibi konular anayasa ile düzenlenmiş olur!
Kanun; Yasama organı tarafından kanun ya da yasa ismiyle yapılan hukuk kurallarıdır! Anayasa ve TBMM İç Tüzüğü ile belirlenen usul çerçevesinde yapılır! Anayasa’nın Yasama yetkisi Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisindedir! Bu yetki devredilemez hükmü çerçevesinde, TBMM kanun çıkarma konusundaki tek yetkili organdır!
Kanunların en önemli özellikleri, ilgilendirdikleri kişiler açısından genel, zaman açısından ise sürekli olmalarıdır! Genellik, kanunların belirli kişi veya kişilere ilişkin olmamasıdır! Genellikten kasıt, belli bir devlet memuruyla değil, devlet memurluğu ve vatandaşlık sıfatını taşıyan kişilerin hepsiyle ilgili olmasıdır!
Kanunlar belli bir an için değil, yürürlükte oldukları sürece uygulanabilir olmasına süreklilik denilmektedir! Belli bir tarihte yapılmış olan kanun, kanunda yürürlükten kalkma tarihi belirtilmediği ve başka bir yasa ile kaldırılmadığı veya değiştirilmediği sürece, uygulanabilme özelliğine sahiptir!
Tüzük; Bir kanunun uygulanmasını göstermek veya emrettiği işleri belirtmek üzere Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan düzenlemelerdir! Kanunlar gibi Cumhurbaşkanı tarafından imzalanarak Resmi Gazete’de yayımlanmak suretiyle yürürlüğe girer!.Anayasa’daki ifade ile kanunlara aykırı olmamalıdır!.
Yönetmelik; Devlet devasa bir örgüttür ve bu örgüt kendi içinde vatandaşlar ile bire bir muhatap olan pek çok organ, kurum ve kuruluşu barındırır!. Kurum ve kuruluşlar, yürüttükleri faaliyetler çerçevesinde, yasa ve tüzüklerin uygulanabilmesi için yasalarda açıkça yer almayan hususlarda düzenlemenin yapılmasına ihtiyaç duyar! İhtiyaç duyulan daha ayrıntılı ve teknik düzenlemeler, Anayasa’nın verdiği yetkiyle, bakanlık ve kamu tüzel kişilikleri tarafından, kamu kurumlarındaki tüm işleyiş ve uygulamalar, yönetmelik adı verilen metinler ile gerçekleştirilir!
Mezkur açıklamalar çerçevesinde; Yönetmeliklerin taşrada uygulanmasının anayasa, yasa, sonradan eklenen yasa maddeleri, tüzük, resmi gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ve Anayasa mahkemesinin konu ile ilgili mahkeme kararları zaviyesinden, eksik bilgi ve uygulamaların olduğuna şahit olmaktayız!.
Özellikle de Fiili Hizmet Zammı uygulamasının, vatandaşların haksızlığa uğraması ve vatandaşın da devletine olan güveni cihetinden, anayasa, yasa, tüzük, yeni çıkan kararnameler, anayasa mahkeme kararları zaviyesinden yönetmeliklerin taşrada ki kamu personeli tarafından okunması, yorumlanması ve sahada ki eksik uygulamaları, tüm ilgili ve yetkililerin takdirlerinize sunarım!..
