Sonsuz Hikmet Sahibi Yüce Allah; Araf suresi 175. Ayetinde; Öncelikle ve özellikle Hz. peygamber (sav) efendimize ve akabinde de iman ehline hitaben; Kendisine kanıtlarımızı verdiğimiz, fakat onları bir kenara atan, bu yüzden şeytanın peşine taktığı, nihayet azgınlardan olan kişinin haberini onlara anlat!
Sonsuz Hikmet Sahibi Yüce Allah; Araf suresi 179. Ayetinde; Eğer biz isteseydik o kişiyi delillerimizle yüceltirdik! Fakat o dünyaya saplanıp kaldı, hevesinin peşine düştü! İşte böylesinin hali, kovsan da bıraksan da hep dilini çıkarıp soluyan köpeğin haline benzer! Ayetlerimizi yalan sayan topluluğun durumu işte böyledir! Şimdi sen bu kıssayı anlat, umulur ki iyice düşünürler, buyurmaktadır!
Bu ayetlerde şöyle bir insan tipinden bahsedilmektedir! İnsana, Allah Teâlâ ayetlerini veriyor; tevhit dinin delillerini gösteriyor, kendi keremiyle donatıyor, ilmiyle hilafet bahşediyor, hidayet ve yücelmenin bütün yollarını, en mükemmel fırsatlarını ona ihsan ediyor! Fakat Şeytan, onu kendine uyduruyor, dünyalıklar uğruna, sapık ve sapıtanlardan oluyor, diyor!
Allah’ın ayetleri kendilerine verildiği, gözlerine, izan ve idraklerine sunulduğu halde ondan uzaklaşan; heva – hevese tabi olan, şeytanı dost edinip Allah’ın muhafazasından kovulan herkesin durumu işte bu soluyan köpeğin durumu gibidir! Bunlar hiçbir zaman rahat yüzü görmezler, huzur nedir bilmezler, sükûnet ve karara eremezler, buyrulmaktadır!
Bu ayette; benzetmenin bütün köpeklere değil sadece soluyan köpeklere yapıldığı görülür! Allah, kendisine ilim ve din nasip ettiği bir kimseyi, insanların mallarının kirlerine bulaşmaktan zengin kılmış olur! Sonra o kimse kalkar; dünya peşine düşer, kendisini onun içine atarsa bunun durumu, aynen ihtiyaç ve zaruretten dolayı değil de sırf kötü nefsinden, adi huyundan ötürü çirkin işlere devam eden ve soluyucu köpeğin durumu gibi olur!
Belam bin Baura; Musa aleyhisselam zamanında yaşamış! İsmi azam duasını bilen, her duası kabul olan büyük bir âlimdir! İlmi o derecedir ki; sözlerini yazmak için, iki bin kişi yanında bulunur! Şöhreti her yere yayılmıştır! Bulunduğu Belka şehrinin valisi Belak, Hazret-i Musa’nın askerlerinin şehre girmemesi için, dua ( beddua etmesini ) etmesini ister ve ölüm ile tehdit eder!
Belam; Musa aleyhisselamın büyük bir peygamber olduğunu böyle bir harekette bulunamayacağını söyler! Fakat şehrin ileri gelenleri; eşine çok yüklü miktarda altın – mücevher benzeri hediyeler vermek suretiyle ikna edilmiştir! Eşini çok sevdiğinden kaynaklı eşinin baskısından; Musa aleyhisselama beddua eder! Akabinde dili göğsüne kadar sarkıp yapışır! Musa aleyhisselamın askerleri tarafından öldürülür! Müminlere beddua ettiği için ilahi gazaba uğrar!
Bir âlim, Allah rızasını bırakıp, ilmi vasıtasıyla sırf dünya malı elde etmeye yönelirse, bu, insanlara; çeşitli ilimlerini öğretmek ve kendisinin faziletlerini, şan ve şöhretini ortaya koymak için olmuş olur!
Soluyan köpeğin soluması hiç sona ermediği gibi hırslı olan insanın hırsı da hiç tükenmez! Köpek; kovsan da kovmasan da, yorsan da rahat bıraksan da soluduğu gibi hırslı insan da böyledir! Ona nasihatte bulunsan da bulunmasan da o sapıklığını sürdürür!
Hz. Mevlana; Belam örneğinde olduğu gibi hiç kimsenin nefsin düşmanlığından emin olmaması ve nefsin görünmez zararlı yönlerine karşı son derece uyanık olunması uyarısında bulunmaktadır!
Hz. Mevlana; Ey gönül! İnsanların birbirleri ile didikleştikleri bu dünyada, şu yağmada, şu talanda ne gördün ki varını, yoğunu, dükkanını bırakıp ötelere gittin? Hırs örümceği gibi şu yıkık evde, tükürükle ördüğün ağda sinekleri avlamaya çalışıyorsun! Dünya nimetlerinin zevkinden, lezzetinden, verdiği sarhoşluktan ötürü hakikati göremiyorsun da, gönlünün dünya tuzağından kurtulduğunu sanıyorsun, buyurmaktadır!
Ey Rabbimiz! Bize ihsan ettiğin hidayetten sonra kalplerimizi haktan saptırma, bize kendi katından rahmet ihsan eyle! Şüphesiz ki, Sen bol ihsan sahibisin!
