Geçtiğimiz günlerde; Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Konya Valiliği ve Kamu Görevlileri Etik Kurulu tarafından, Kamu Kurumlarında Etik ve Etik Yönetimi konulu bir konferans tertip edilmiştir! Programa emeği geçenleri ve tüm katılımcıları, tebrik ve teşekkür ederim!
Kamu görevlileri; kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde; sürekli gelişimi, katılımcılığı, saydamlığı, tarafsızlığı, dürüstlüğü, kamu yararını gözetmeyi, hesap verebilirliği, öngörülebilirliği, hizmette yerindenliği ve beyana güveni esas alır!
Etik; bir insana ve Kamu görevlilerine; ne yapması ya da ne yapmamasını öneren bir dizi değerler bütünü!
- Ödev; kişinin işgal ettiği rolden beklenen davranışlar!
- Erdem; iyi bir insanı tanımlayan özelliklerin tümü!
- İlke; davranışları biçimlendiren temel doğrular!
- Toplumun çıkarı ise toplum genelinin yararına olan her türlü eylem!
Bir bütün olarak incelendiğinde bu değerler bütünü, etik davranışın çerçevesini belirlemektedir.
Kamu yönetiminde en sık karşılaşılan etik dışı davranışlar; haksız mal edinme, irtikap, zimmete para geçirme, kaçakçılık, resmi ihaleye fesat karıştırma, görevin gerektirdiklerini yapmaktan kaçınma, yetkiyi kötüye kullanma, gücün istismar edilmesi, kayırmacılık ve ayrımcılık yapmak, ihmal, yaranma, dalkavukluk, hakaret, kötü alışkanlıklar, dedikodu ve aracılar yoluyla iş yürütme gibi eylem ve uygulamalar bulunmaktadır!
Peki, Kamu Kurumları ve Belediyelerde; haksız mal edinme, zimmete para geçirme, ihaleye fesat karıştırma, yetkiyi kötüye kullanma, kayırmacılık ve ayrımcılık yapmak, hakaret, kötü alışkanlıklar, dedikodu ve aracılar yoluyla iş yürütme gibi eylem ve uygulamalar, var mıdır, yok mudur?
Ya da bu vb. eylemler; sadece kitaplarda, kanun maddeleri ve yönetmeliklerde, öylesine mi kaleme alınmaktadır?!
Kamu Kurumları ve Belediyelerde, emeklerinin karşılığı maaş alanlar, diğer birimlerde yönetim kurulu üyeliği vb. görevleri ile, HUZUR HAKKI adı altındaki tüm aldıklarının; hem HARAM ve hem de ETİK DIŞI bir davranış olduğunu hatırlatmakta fayda vardır!
- Peki, bir kurumda yönetici konumunda bulunan kişi, mezkur fiilleri icra eden personel hakkında neden, idari ve adli işlem yapmaz!
- Ya da mezkur fiilleri icra eden kişiler, yöneticiye şikayet edildiğinde ya da bilgi verildiğinde, Sayıştay denetçileri veya Müfettiş gelir, sadece USULSUZ bir durum var, raporu yazar ve gider! KORKMAYIN – ENDİŞELENMEYİN, şeklinde neden cevap vermektedir?
- Garip olan ise, mezkur ifadeleri, İlahiyat Fakültesinde bir öğretim üyesi ve yönetici konumunda bulunan kişiler tarafından ifade edilmiş olmasıdır!
- Peki, sayıştay denetçileri ve müfettişler tarafından Kamu Kurumlarına yapılan denetimlerde, Usulsuzlük var ibaresi, etkili ve yetkili kurumlar nezdinde, neden dikkate alınmaz?!
- Kamu kurumları ve belediyelerde, müdür veya belediye başkanı değişimi sonrası, kızağa alınan ve hiçbir görevi de olmayan kişiler, sadece bankamatik memuru konumunda olmalarını, hangi ETİK Değerler çerçevesinde değerlendirilmelidir?!
- Ya da, anası belli babası belli, ON YILLIK bir Kamu veya Belediye çalışanı, tapu kayıtlarında, milyon TL değerinde ON ADET evinin olmasını, hangi ETİK Değerler çerçevesinde okumalıyız?!
- Peki, Kamu kurumlarında yapılan denetimlerde ki; USULSUZLÜK var ibaresi ne demektir! Kamu kurumlarında Usulsuzlük var ibaresi, YOLSUZLUK ve RÜŞVET ile eş değer midir? Yoksa sıradan bir olay mıdır?
- Kamu kurumlarında çalışan tüm personel nezdinde, yöneticilerin arkasında ki siyasi ve başkaca güçlerden kaynaklı, USULSUZLÜK bir SUÇ olarak görülmemektedir! Neden acaba?
Kamu yönetiminde etik dışı davranışlardan bahsedildiğinde; yolsuzluk ve yolsuzluğun yaygın türü, rüşvet, akıllara gelmektedir!
Yolsuzluk; gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ülkelerin en önemli sorunlarından birini teşkil etmektedir! Kamusal yetkinin kişisel çıkar için kullanılması!
Yolsuzluk; kamu bürokrasisinin örgütsel bir sorunu olarak değerlendirilmekte ve yapılmaması gereken işlemleri yapmak ve yapılması gereken işlemleri yapmamak şeklinde tanımlamaktadır!
Rüşvet, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, gelişmiş ülkelere oranla daha yaygındır! Bunun nedeni, kamu çalışanların ücretlerinin görece düşük olmasıdır!
Rüşvet, kamu adına karar verme ya da işlem yapma yetkisine sahip kişilerin, sağladıkları avantajlar karşılığında ya da işlemin çabuklaştırılması için para veya hediye almaları ya da istemeleri biçimindeki yolsuzluk türü olarak tanımlanmaktadır.
Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri Yönetmeliği; kamuda etik kültürünü yerleştirmek! Kamu görevlilerinin görevlerini yürütürken uymaları gereken etik davranış ilkelerini belirlemek!
Bu ilkelere uygun davranış göstermeleri açısından onlara yardımcı olmak ve görevlerin yerine getirilmesinde; adalet, dürüstlük, saydamlık ve tarafsızlık ilkelerine zarar veren ve toplumda güvensizlik yaratan durumları ortadan kaldırmak suretiyle kamu yönetimine halkın güvenini artırmak, toplumu kamu görevlilerinden beklemeye hakkı olduğu davranışlar konusunda bilgilendirmek, Kamu Görevlileri Etik Kurula, başvuru usul ve esaslarını düzenlemektir!
Yazar Alev Alatlı; Aslolan helalleşmek olmalıdır! Helalleşmek mahkemede dava kazanmaktan daha üstün olmalıdır! Çünkü her yasal hak, helal değildir ve olamaz! Keza iflas eden kardeşinizin haraç mezat satışa çıkarılan evini satın almanız, yasal hakkınız olabilir ama helal değildir! İmar ruhsatı olan bir müteahhit şehrin ufkuna tecavüz ederken yasal olarak suçsuzdur ama yaptığı iş helal değildir! Yeni ve çok daha ucuz bir enerji türünün pazara girmesini önlemek üzere üretim haklarını satın alan ve dümen altı eden bir petrol şirketi yasal olarak suçsuzdur! Ama yaptığı iş helal değildir! Keza raf ömrünü uzatmak için ekmeğin içine kanserojen madde koyan fırıncı yaptığı formülü ambalajın üzerine koyduğu için yasaldır, dolayısıyla suçsuzdur ama yaptığı iş helal değildir, ifade ve vurgularının, Kamu Kurumlarındaki tüm çalışanlar için ETİK ve ETİK DIŞI DEĞERLER, zaviyesinden örnek alınması ve olması dileklerimle!
