Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi), Türk dili konuşan ülkeler arasında kapsamlı işbirliğini teşvik etmek amacı ile uluslararası bir örgüt olarak 2009 yılında kurulmuştur! Türk Konseyinin kurucu üyeleri; Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye’dir! Ekim 2019 tarihinde Bakü’de gerçekleştirilen 7. Zirvede; Özbekistan, Konsey’e tam üye sıfatıyla katılmıştır!. Macaristan ise Eylül 2018 tarihinde, Kırgızistan’ın Cholpon-Ata şehrinde düzenlenen Türk Konseyi 6. Zirvesinde, gözlemci statüsü kazanmıştır!.
Türk Konseyi, esas ismiyle Türk Keneşi, hükümetler arası bir örgüttür!. Türk Keneşinin kapsamı ve amacı kesin olarak belli olmakla birlikte yapısı itibariyle sınırlı ve bölgesel bir örgüt olma eğilimindedir!. Bünyesinde kendisi ile ilişkili kuruluşları bulunduran Türk Keneşi adeta bir çatı örgüt özelliği de göstermektedir!.
Türk Keneşi, eğitim, ticaret, kültür, dil, ekonomi, turizm, dış politika gibi birçok konu hakkında projeler ve faaliyetler üretmekte ve uygulamaktadır. Bu faaliyetler ile ilişkilerin kuvvetlenmesi ve Avrasya’da bölgesel, sürekli bir iş birliği amaçlanmaktadır!.
Türk Konseyi, Türk Dili Konuşan Ülkeler arasındaki işbirliği mekanizmalarının en üstünde yer alan çatı kuruluş olarak kabul edilmektedir. Türk Konseyi’nin bu çerçevede ilişkili kurumları şu şekildedir!
- TÜRKSOY (Uluslararası Türk Kültür Teşkilatı): 1993 yılında kurulmuştur. Merkezi Ankara’dadır. Taraflar arasında bilim, eğitim, kültür ve sanat alanlarında işbirliğinin geliştirilmesini, Türk dünyasının ortak değerlerinin uluslararası seviyede tanıtılarak kitlelere yayılmasını, Türk Dili Konuşan Ülkeler arasındaki kültürel bağların derinleştirilmesini amaçlamaktadır.
- TÜRKPA (Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi): 2008 yılında imzalanan İstanbul Anlaşması’yla kurulmuştur. Merkezi Bakü’dedir. Türk Dili Konuşan Ülkelerin Parlamentoları arasındaki işbirliğini derinleştirmek amacıyla faaliyet göstermektedir.
- Türk İş Konseyi: Kurucu belgesi 2011 yılında imzalanmıştır. Dört ülkenin özel sektör kuruluşlarını birleştirerek, ekonomik işbirliğinin ileriye götürülmesi yolunda Türk Konseyi tarafından yürütülen çalışmalarda önemli rol oynaması beklenmektedir. Türk Konseyi Üye Ülkelerinin Oda Başkanları, Türk İş Konseyi çatısı altında yılda bir kere bir araya gelmektedir.
- Türk Akademisi: Kurulduğu 2010 yılından 2012 yılına kadar Kazakistan Cumhuriyeti’nin ulusal bir kurumu olarak faaliyet göstermiştir. Türk Akademisi’nin, Türk Konseyi çerçevesinde faaliyet gösterecek uluslararası bir yapıya kavuşturulması, hazırlanan kurucu anlaşma 2012 Bişkek Zirvesi’nde imzalanmıştır. Astana’da yerleşik olan Türk Akademisi, Türk dili, edebiyatı, kültür, tarih ve etnoğrafyası alanında gerçekleştirilen bilimsel araştırmaların eşgüdümü ve desteklenmesini amaçlamaktadır.
- Türk Kültür ve Miras Vakfı: Kurucu belgesi, 2012 tarihli Bişkek Zirvesi’nde imzalanmış ve merkezi Bakü’dedir! Türk kültürü ve mirasının gerçekleştirilmekte olan faaliyet, proje ve programların desteklenmesi ve finansman katkısı sağlanması yoluyla korunması ve bu alanda gerekli çalışmaların yapılması amaçlanmaktadır.
- Türk Konseyi Ortak Ticaret ve Sanayi Odası: Kurucu belgesi Türk İş Konseyi üye kuruluşlarının başkanlarının katılımıyla Astana Ekonomik Forumu kapsamında 17 Mayıs 2019 tarihinde imzalanmıştır. Ortak Ticaret ve Sanayi Odasının sekretarya hizmetlerini İstanbul’da TOBB vermektedir.
Türk Konseyi, 31 Mart 2021 tarihinde Türkistan merkezli yapılan çevrimiçi toplantıda Türk Konseyi isminin, Türk Birleşik Devletleri Örgütü olarak adlandırılması kararlaştırılmıştır! 12 Kasım 2021 tarihinde İstanbul’da yapılacak resmi zirvede bu söylemlerin ete kemiğe büründürülmesi ve Türk Devletler Birliğinin de müşahhas hâle getirilmesi öngörülüyor!.
Teşkilatın Türk Dili Konuşan Ülkelerden Türk Devletler Konseyi Teşkilatı ya da Birliğe dönüşmesi çok büyük önem taşıyor!. Yeni bir Türk Medeniyet sayfası açılmaktadır!. Bölge ülkelerin bağımsızlıklarının üzerinden otuz yıl geçtiği ve Türk Konseyi’nin de kuruluşundan bu günlere on yıl olduğu düşünülürse, gelinen nokta tarihi bir başarıdır!
Son dönemde, Konseye dünyanın farklı ülkelerinden ciddi bir ilgi olduğu ve şuan 15 civarında ülke resmi olarak Türk Konseyi ile temasa geçmek istemektedir!. Konsey için “ Dünya diplomasisinde parlayan bir yıldız ” ifadesi kullanılıyor!. Bu durum aslında Türk Dünyasının imkan ve kabiliyetinin bölgesini aşan şekilde ağırlığını hissettirdiğini de göstermektedir!.
MHP Lideri Sayın Devlet Bahçeli; 1992 yılında başlayan, Türkçe Konuşan Devletler Devlet Başkanları Zirveleri sonucunda belirginleşen siyasi iradeyle çok sayıda ortak kuruluş inşa edilmiş, ilişkiler ve işbirlikleri de geliştirilmiştir!. Zirveler Süreci ile başlayan ilişkiler, Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyinin kuruluşuna kadar kökleşerek devam etmiştir!. Kafkasların ip gibi gerildiği bir dönemde, Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyinin Türk konseyi olarak isimlendirilmesi ve İstanbul’da tarihi bir mekanda yer tahsisi yapılması bizleri bahtiyar etmiştir! Türk dünyasının tarihi ve kültürel birikimlerinden en geniş şekilde yararlanmak suretiyle Türk dili konuşan ülkeler arasındaki çok taraflı işbirliğinin genişletilmesini esas alan Türk Konseyi bize göre muazzam bir gelişmedir, ifade ve vurgularının, Türk Keneşi ve Türk Konseyi olarak başlayan sürecin, Türk Birleşik Devletler Örgütüne dönüşmesi ile birlikte, bölgenin huzur ve barış, kalkınma ve istikrarı adına çok manidar olduğunu düşünüyorum!.
